Như Thế Nào Được Gọi Là Vị Có Trí Tuệ Trong Phật Đạo?

Hỏi: Lâu nay nghe nói nhiều đến Trí Tuệ trong Phật Đạo. Xin hỏi, như thế nào được gọi là một vị có Trí Tuệ trong Phật Đạo?

Đáp: Cũng giống như những người có Trí Tuệ trong thế gian. Một người được coi là có Trí Tuệ trong Phật Đạo, là người “biết hướng những người khác, như pháp từng bước đạt được mục tiêu cuối cùng của Phật Đạo”.

Hỏi: Xin hỏi, làm thế nào để biết được mục tiêu của người đang đi là đúng như pháp?

Đáp: Có ba điều, giúp vị tu hành biết được con đường mình đang đi là đúng như pháp.

- Đối với tự thân: Như người bệnh kinh niên sau thời gian đi tìm đã gặp đúng thầy, đúng thuốc. Bệnh nhân đó sau mỗi lần uống thuốc, bệnh tình thuyên giảm rõ rệt và cuối cùng hết bệnh, trở nên hoàn toàn khỏe mạnh.

- Bệnh giảm: Chỉ cho phiền não khổ giảm dần dẫn đến chấm dứt.

- Hết bệnh: Chỉ cho biết được Bổn Tâm, thấy được Bổn Tánh.

- Hoàn toàn khỏe mạnh: Chỉ cho việc thành tựu Trí Tuệ.

- Đối với Giáo Pháp: Cứ sau mỗi lần chuyển biến, người tu hành này càng đọc kinh điển càng thấu suốt, càng ham thích, dần dần được nuôi lớn bằng Giáo Pháp.

Giống như khi trồng bí hay bầu, người ta lấy cái thúng có khoét một lỗ, chụp kín cây này lại. Thời gian sau, bí bầu tuy vô tri vô giác nhưng sẽ theo cái lỗ đã khoét, thoát ra khỏi cái thúng để hướng đến mặt trời. Dây bí bầu ví như người tu hành như pháp. Cái thúng ví như ba cõi khổ. Bị che kín ví như vô minh che khuất. Cái lỗ ví như Giáo Pháp. Hướng đến mặt trời ví như người tu hành như pháp Giác Ngộ thuận theo dòng Giác.

- Đối với cộng nghiệp: Người này chỉ thích gần gũi cộng đồng Vô Lậu, chán ghét những gì thuộc về hữu lậu, giống như con cá chỉ thích sống dưới nước. Còn nhiều biểu hiện nữa của một người tu tập như pháp và thành tựu như pháp. Nhưng có thể nói, ba điều trên là những nét đặc trưng nhất.

Hỏi: Ông có lời khuyên hay nhắc nhở nào, để người tu tập hướng đến Trí Tuệ không bị sai lệch?

Đáp: Có rất nhiều điều mà một người tu hành trên con đường hướng đến Trí Tuệ phải chú ý. Không chú ý hoặc không biết những điều này, sẽ khó thành tựu Trí Tuệ. Những điều đó là:

• Thứ nhất: Khi trao đổi, trình bày Giáo Pháp, giống như người thầy giáo dạy học trò, cần dạy cái học trò cần, chứ không dạy những điều ông thầy có.
• Thứ hai: Đối trước người thính pháp phải biết rằng, người thính pháp đến với mình để được nâng cao trí thức và tự thân người đó thấy họ thật sự giỏi lên. Chứ không phải họ đến để thấy mình là người thuyết pháp hay hoặc để khen mình là người thuyết pháp giỏi. Phật Giáo là nền Giáo Dục. Vì thế, người thính pháp đến Đạo Tràng vì nhu cầu học tập và trưởng thành qua sự học tập này.
• Thứ ba: Phải tâm niệm trong đời không có ông thầy được gọi là “thầy giáo giỏi”. Mà chỉ có người thầy biết làm cho học trò của mình ngày một giỏi lên, đây mới đích thị là “người thầy giỏi”.

Hỏi: Ngoài những điều nêu trên, còn phải làm gì nữa để thành tựu Trí Tuệ?

Đáp: Tất nhiên muốn thành tựu Trí Tuệ trong Phật Đạo không chỉ có những điều đã nêu mà có còn rất nhiều yếu tố khác nữa.

• Đó là, tự thân phải thông thuộc Giáo Pháp.
• Tự thân phải thành tựu những gì cần thành tựu.
• Phải là người biết dấn thân.
• Phải là người biết chia sẻ lợi ích vì người khác.
• Và là người, trong tâm chỉ tích chứa “Từ, Bi, Hỷ, Xả”, chứ không tích chứa những thứ khác.