Khái Niệm Ý Căn

Như thế nào được gọi là “Căn”, là “Ý”? Và cái “Ý căn” này nó có hại gì hay không?

1. Căn.

Một người có sáu căn (lục căn) hay còn gọi là sáu giác quan. Sáu căn gồm: Nhãn căn (con mắt), nhĩ căn (lỗ̃ tai), tỷ căn (lỗ̃ mũi), thiệt căn (cái lưỡi), thân căn (cái thân), và một căn bên trong, đó là ý căn (cái ý)...

Sáu căn hay sáu giác quan, là công cụ chính yếu để con người dùng nó mà giao tiếp với thế giới bên ngoài (năm căn trên thân), hoặc giao tiếp với thế giới nội tâm (ý căn)...

- Sáu căn này tự nó thanh tịnh, không có nhận thức thiện ác, tốt xấu, v.v… gọi là “không tánh”...

2. Ý.

Là một căn trong sáu căn... Chức năng của ý là nghĩ suy... Nghĩ suy chân chánh, theo đúng Chánh Pháp gọi là Chánh Tư Duy... Nghĩ suy tà vạy, không dựa vào cơ sở của Chánh Pháp gọi là Tà Tư Duy...

3. Ý căn.

Như phần sáu căn đã nói ở trên, mỗ̃i căn có một chức năng riêng biệt. Tự mỗ̃i căn chỉ là công cụ giao tiếp với thế giới bên ngoài hay thế giới nội tâm... Ý căn cũng chỉ là một công cụ như thế... Tự thể các căn này không có chức năng gây hại... Giống như con dao, cái búa, cây viết, ống dòm, tai nghe điện thoại… Các món này không tánh, tức không có tánh thiện, không có tánh ác, không thể tự gây hại, v.v…

Hại hay lợi, đúng hay sai, thiện hay ác... là do người sử dụng các căn (công cụ) này vào mục đích như thế nào... Nếu sử dụng nó vào mục đích thiện thì nó là thiện công cụ, ngược lại sử dụng vào mục đích ác thì nó biến thành ác công cụ...

(04-2010)