Người Còn Vô Minh Thì Thiền Định Có Thể Có Chánh Kiến Hay Không?

− Hỏi: ... Họ ngồi thiền định hàng giờ, rất mất thời gian có lúc lại múa máy. Họ bảo của đạo Phật ngồi được an lạc chữa bách bệnh, v.v... Vậy nếu người còn vô minh thì thiền định có thể có Chánh Kiến hay không? ... Các hoạt động múa máy có phải do ảo tưởng sinh hay không? ... Chủ trương của Đạo Phật là thấy ra vô thường, khổ và vô ngã, còn họ thiền để được an lạc, v.v... thì có phải là của Phật dạy hay không? (17/02/2020 10:18:27 Lê Ngọc Tới)

Đáp:

Từ trước đến nay, quan điểm của Lý Gia là: Không tham gia bình luận những vấn đề thuộc phạm vi gia đình, đời tư của một cá nhân, tổ chức, hay tông phái, tôn giáo, tín ngưỡng, chính trị, xã hội, v.v...

Lý Gia chỉ đề cập đến những gì liên quan đến giáo pháp của đức Phật, nhằm làm sáng tỏ chân lí trên tinh thần giáo dục của Phật đạo (Lý Gia coi Phật đạo là một nền giáo dục, một hình thái văn hoá)!!! ... Vì thế, trong câu hỏi của bạn, BQT cũng chỉ như pháp mà trả lời, không nhằm đả phá hay cổ xuý một thiên hướng tu tập bất kì nào!!! ... Mong bạn thông cảm!!!

29.1. Họ ngồi thiền định hàng giờ, rất mất thời gian...?

 Ngồi thiền hàng giờ hay nhiều giờ, việc này thường được đa số người tu hành áp dụng... Tuy nhiên, trong khi ngồi các vị ấy “thực hành những gì” chúng ta không biết... Vì không biết, nên khó có thể đánh giá hay kết luận việc ngồi ấy là như thế nào!!!

29.2. “Ngồi thiền mà có lúc múa máy”?

 Trong kinh Phật, không thấy nói hiện tượng này!!!

29.3. “Họ bảo của đạo Phật ngồi được an lạc chữa bách bệnh, v.v...?”

 Bảo rằng, ngồi như thế là của đạo Phật, có lẽ cần coi lại phát biểu trên... Để kết luận một hành động nào đó có phải của Phật đạo hay không, cần tìm hiểu mục tiêu, ý nghĩa, động cơ cụ thể của hành động đó mới được... Nhưng, cho dù đó là phép tu do bất kì ai đặt ra, mà khi áp dụng, đưa đến an lạc và chữa được bách bệnh thì rất đáng hoan nghênh!!! ... Tuy nhiên, việc tu tập như thế có thật sự đưa đến an lạc và chữa được bách bệnh hay không, điều này cần có thời gian để kiểm chứng... Việc kiểm chứng đối với những người gần gũi, chắc là không khó với bạn!!!

29.4.Người còn vô minh thì thiền định có thể có Chánh Kiến hay không? 

 Minh hay vô minh, chánh kiến hay tà kiến là do nhận thức chứ không do thiền định...!!!

• Một người có nhận thức tốt, nhận thức như pháp... Siêng năng “thiền tư” (ta quen gọi là thiền định) là cách tốt nhất giúp người ấy mau chóng thông suốt nhận thức đã có để thành tựu chánh kiến (trong Phật đạo gọi hành động này là văn, tư)!!!
• Một người nhận thức không tốt, nhận thức không như pháp... Cho dù có siêng năng thiền định (không như lí tác ý) cũng không thể phát sinh chánh kiến!!! ... Thậm chí, do nhận thức sai lệch, hiểu không đúng tinh thần giáo pháp, v.v... mà cố sức thiền định (phi lí tác ý), sau một thời gian thực hành rất dễ phát sinh tà kiến!!!

29.5.Các hoạt động múa máy có phải do ảo tưởng sinh hay không?

Ngoài việc múa máy (bình thường) mang tính chuyên môn như vũ đạo, võ thuật, các bộ môn nghệ thuật... Còn lại, phần lớn các hành động múa máy bất thường khác, đều phát xuất từ việc ý thức mất kiểm soát (cũng có thể do ảo tưởng)!!!

29.6. “Chủ trương của Đạo Phật là thấy ra vô thường, khổ và vô ngã, còn họ thiền để được an lạc, v.v... thì có phải là của Phật dạy hay không”???

• Phật đạo dạy người thấu suốt vô thường, khổ, vô ngã để tâm thức an lạc... Do tâm thức an lạc nên các thiền thú (thiền định, thiền cảnh) tự sinh!!! ...
• Các thứ thiền định chỉ giúp người an lạc, mà không đưa đến thành tựu những pháp ấn như vô thường, khổ, vô ngã... Đều không phải chủ trương của Phật đạo!!!