Mục Kiều Liên Cứu Mẹ & Tác Dụng Của Thiền Là Gì?

- Hỏi

“Thưa thầy Lý Tứ! Con là Tấn Trí tác giả câu hỏi kì trước được thầy trả lời qua chủ đề chân lí là của ai. Con rất thán phục, phải nói là bội phục cách giải thích vừa hóm hỉnh vừa sâu sắc của thầy.

Lần này con có một câu hỏi liên quan đến câu chuyện Mục Kiền Liên cứu mẹ trong địa ngục liên quan đến lễ Vu Lan.

Con hiểu địa ngục ở trong tâm, khi người có tâm ác độc, chết sẽ thấy mình vào địa ngục, địa ngục do tâm hiện chứ không phải có một nơi chốn cụ thể như thế giới vật lý. Người không có tâm ác độc, muốn thấy địa ngục cũng không được, thành ra chuyện Mục Kiền Liên đến địa ngục thấy mẹ ở trong đó và xin Phật cứu có hoang đường quá hay không?

Đặt giả sử Mục Kiền Liên muốn đến địa ngục thì đi bằng con đường nào? Mong thầy lí giải để làm sáng tỏ câu chuyện này. Con xin chúc thầy khoẻ mạnh! (25/08/2020 5:05:30; Tấn Trí)

- 51.1. Đáp

51.1.1. Chuyện Mục Liên Cứu Mẹ!!!

Về những gì liên quan đến chuyện Mục Kiền Liên cứu mẹ... không riêng gì bạn, mà rất nhiều người cũng có những thắc mắc như vậy!!!

Như những gì bạn trình bày, mình hoàn toàn đồng ý!!! ... Địa ngục chỉ là cảnh giới do tâm mê biến hiện!!! ... Nó thuộc loại “độc ảnh cảnh”!!! ... Tức chỉ bản thân người tạo ác nghiệp, khi ác quả hiện tự thấy như vậy, những người khác không cùng thấy!!! ... Giống như chiêm bao, người nằm chung giường, đắp chung chăn cũng không thấy cảnh chiêm bao của người kia!!!

Về câu chuyện này có hoang đường hay không??? Theo mình thì, ta chỉ nên tìm xem câu chuyện đó muốn gởi gắm điều gì!!! Vì rằng, cho dù câu chuyện đó có hoang đường, nhưng giúp người nghe hướng thiện, biết hiếu thảo, bỏ ác theo thiện, v.v... Như vậy, nội dung câu chuyện đã đạt yêu cầu về mặt giáo dục, cũng như thành công trong việc quảng bá đạo lí thiện lương của nó!!!

51.1.2. Giả sử Mục Kiền Liên muốn đến địa ngục thì đi bằng con đường nào?

Riêng về các chi tiết trong câu chuyện, bạn hỏi: “Đặt giả sử Mục Kiền Liên muốn đến địa ngục thì đi bằng con đường nào”? Trước khi trả lời câu hỏi này, chúng ta cũng nên tìm hiểu một chút về Mục Kiền Liên!!!

Ngài Mục Kiền Liên có danh hiệu là Đệ nhất thần thông!!! Thần thông có hai loại, đó là Thần cảnh trí thông và Thần thông ngôn thuyết!!!

Muốn học tập Thần cảnh trí thông, người này phải tin sâu và hiểu rõ lí nhân quả theo nguyên lí Thập như thị!!! Khi nhìn thấy nhân, người này căn cứ vào Thập như thị để quán quả!!! Khi thấy quả, người này ngược dòng Thập như thị để quán nhân!!! Quán đến thuần thục, thấy nhân sẽ biết quả và thấy quả sẽ biết nhân!!!

Thần thông ngôn thuyết, là một trong những phương pháp dùng ngôn thuyết để khiến người nghe tưởng về một hay nhiều cảnh giới nào đó!!! Trong Phật đạo, các Thiện tri thức thường dùng Thần thông ngôn thuyết để khiến người giác ngộ, đi từ cảnh giới thế gian sang cảnh giới xuất thế!!!

Vì Mục Kiền Liên là Đệ nhất thần thông, và là người rất hiếu thảo!!! Do vậy, tuy đã theo Phật đạo, nhưng mỗi khi nhớ lại những nhân bất thiện mẹ ông đã gieo trước đây, ông biết chắc mẹ mình không thể thoát khỏi ba đường ác!!! Chính từ sự hiếu thảo, đã làm cho Mục Kiền Liên đau xót, bất an (tưởng ra cảnh mẹ mình đang chịu thống khổ trong địa ngục)!!!

Để giải quyết sự đau xót và bất an trong lòng Mục Kiền Liên!!! Phật thiện xảo bày phương tiện, dùng sức chú nguyện của các thánh tăng sau lễ Tự tứ để cầu cho mẹ Mục Kiền Liên hết tội!!! Mục Kiền Liên tin Phật làm theo!!! Nhờ thế, Mục Kiền Liên tin mẹ đã thoát khỏi ba đường ác!!! Từ đó, những ray rứt, bất an trong lòng không còn nữa, yên tâm tu tập!!!

Theo mình, nếu chúng ta tư duy câu chuyện Mục Kiền Liên cứu mẹ theo hướng tích cực ở trên, sẽ đạt được ba yêu cầu, đó là:

- Về yêu cầu giáo pháp: Cách giải thích trên, giúp ta thấy được thế nào là sức thiện xảo của Phật đạo và hiểu rõ Mục Kiền Liên tìm mẹ bằng con đường nào!!! Cũng như cách giải quyết một hữu vi pháp thông qua phương tiện hình tướng!!!

- Về yêu cầu giáo dục: Ta thấy trong mẫu chuyện có phần hoang đường đó, lại hàm chứa nội dung hiếu thảo rất cần thiết cho người đời!!!

- Về yêu cầu tín ngưỡng, văn hoá: Ta không phủ nhận những lợi ích nhất định những gì từ tín ngưỡng cũng như văn hoá bày ra!!! Giúp ta không tận hữu vi!!!

Tất nhiên, cách giải thích trên hoàn toàn mang tính chủ quan của mình, không hẳn là đúng nhất!!! Chỉ mong, sau những lời giải thích trên, Tấn Trí có cái nhìn sâu hơn, bao dung hơn, tích cực hơn từ những câu chuyện có vẻ hoang đường nhưng ẩn chứa tinh thần hướng thiện!!!

− Hỏi:

2) “Đức Phật dạy nhiều pháp thiền (thiền định, thiền tuệ, vipassana, ...) nhưng trong đêm thành đạo Ngài chỉ hành thiền định (từ sơ thiền đến tứ thiền). Vậy tác dụng của từng pháp thiền Phật giáo là gì?” (26/08/2020 7:05:27; Bình An)

- 51.2. Đáp

Theo mình biết: Thiền tuệ, Thiền minh sát, thiền quán, Minh sát tuệ, Huệ quán, Tì bà xá na, v.v... tuy tên gọi khác nhau, nhưng đều chỉ cho phép quán vipassana!!!

Người trong Phật đạo khi chưa giác ngộ, thường dùng hai phép cơ bản để điều phục tâm ý, đó là chỉ (samadha) và quán (vipassanā)!!!

- Về điều bạn hỏi: “Nhưng trong đêm thành đạo Ngài chỉ hành thiền định (từ sơ thiền đến tứ thiền)”? Theo mình, câu hỏi này cần coi lại... Cho dù truyền thống, truyền thuyết, v.v... đã nói như vậy!!!

Vì rằng, theo mình biết, trước khi thành đạo, đức Phật đã từng tu tứ thiền bát định, đạt đến cảnh giới Phi tưởng phi phi tưởng nhưng không tìm thấy con đường giác ngộ, từ đó ngài từ bỏ các phép tu ấy!!!

Như vậy, lẽ nào những gì Phật từ bỏ vì không có ý vị giác ngộ, nay lại thực hành tiếp (trong đêm giác ngộ)!!! Cho nên bảo rằng “Trong đêm thành đạo ngài chỉ hành thiền định (từ sơ thiền đến tứ thiền)” có gì đó không ổn!!!

Cũng theo những gì mình biết: Trong quá trình giác ngộ, do tâm ý vắng lặng, các thiền thú (sơ thiền đến tứ thiền) và các thiền chi (tầm, tứ, hỉ, lạc định) tự phát sinh!!! Thiền thú và thiền chi phát sinh (tự được) là hệ quả tất yếu của giác ngộ (gọi là Như lai thiền), chứ chẳng phải đức Phật chủ ý hành thiền trong đêm thành đạo như ta hiểu!!!

- Về câu hỏi: “Tác dụng của từng pháp thiền Phật giáo là gì?” Mời bạn xem lại bài 50* (trang 224*) “Chữ “Hành” Trong Hành Uẩn Và Trong 12 Nhân Duyên...???  Thiền Của Phật Giáo Là Như Thế Nào???” hoặc xem trên chuyên mục “Bạn Đọc Hỏi - Lý Tứ Trả Lời Kì 50 - Chủ Đề: Thiền Của Phật Giáo Như Thế Nào???” Đăng trên Fanpage Lý Tứ vào ngày 24/08/2020!!!

Chúc các bạn... an vui, tinh tấn!!!

(01/09/2020)