Phật Tánh Kiến Tánh Viên Mãn Giải Thoát

Các bạn !!!
Tuần này, mình xin trả lời câu hỏi của một bạn không đề tên (mình tạm đặt Vô Danh), nội dung câu hỏi như sau:

Nguồn gốc Phật tánh có hay không? Kiến tánh thật sự và kiến tánh lí thuyết giống và khác nhau như thế nào?
Hai chữ “giải thoát” hiểu như thế nào là viên mãn nhất? Xin chân thành cảm ơn Ngài và Ban Quản Trị Vô Đối Môn

Bạn Vô Danh thân mến !!!
Để có thể trả lời thoả đáng câu hỏi của bạn, có lẽ mình xin được phép kiến giải về hai chữ Phật tánh trong Phật đạo trước… Vì rằng, khi chúng ta xác định cụ thể Phật tánh là gì, chừng ấy việc trả lời các điều bạn nêu trong câu hỏi sẽ không rơi vào bế tắc, và chúng ta dễ dàng thống nhất với nhau ý nghĩa các câu trả lời !!!

– Theo Wikipedia thì: Phật tính (zh. fóxìng 佛性, ja. busshō, sa. buddhatā, buddha-svabhāva) là thể bất sinh bất diệt của mọi loài theo quan điểm Đại thừa. Theo đó, mọi loài đều có thể đạt giác ngộ và trở thành một vị Phật, không bị đời sống hiện tại hạn chế.

– Còn theo mình thì: Phật tánh là những tánh chất tốt đẹp của một vị Phật, những tánh chất này có sẵn trong mọi hữu tình… Có tám tánh chất tốt đẹp cơ bản của Phật tánh đó là: Từ, Bi, Hỉ, Xả, Thường, Ngã, Lạc, Tịnh !!! Trong quá trình giác ngộ từ thấp lên cao, những tánh chất tốt đẹp nói trên dần dần hiện ra, khi nào người tu hành hiện đủ tám tánh chất cơ bản nêu trên, Phật đạo gọi là thấy (viên mãn) Phật tánh !!!

Như vậy:
1) Về ý thứ nhất trong câu hỏi của bạn: “Nguồn gốc Phật tánh có hay không”?

Dựa vào các kiến giải ở trên thì, Phật tánh là những tính chất tốt đẹp thường hằng trong mọi hữu tình, có nghĩa khi hữu tình có mặt thì Phật tánh cũng có mặt… Cho nên, hai chữ nguồn gốc không thể thành lập và truy tìm được !!! Giống như hư không, không thể bảo rằng “nguồn gốc của nó là có hay không” !!!

2) Về ý thứ hai trong câu hỏi của bạn: “Kiến tánh thật sự và kiến tánh lí thuyết giống và khác nhau như thế nào”?

Bạn Vô Danh thân mến !!!
Theo mình, kiến tánh (hay thấy tánh) là từ ngữ ám chỉ giai đoạn (cảnh giới) người tu hành thấy (hay cảm nhận) những tính chất tốt đẹp của Phật tánh đang hiện hữu trong họ (trước đây không hiện vì còn ngu, mê, lầm)… Vì thế, trong Phật đạo không có kiến tánh lý thuyết !!! Có nghĩa đối với người tu hành chỉ có kiến tánh hoặc chưa hay không kiến tánh mà thôi !!!

Tất nhiên trên đời, cũng có rất nhiều người tu hành chưa thật sự kiến tánh, nhưng do nghe người khác nói, hoặc đọc trong sách vở viết về chuyện kiến tánh rồi học thuộc, sau đó cũng tự xưng mình đã kiến tánh… Trường hợp này, có lẽ chúng ta không bàn ở đây !!!

3) Về ý thứ ba, bạn hỏi: Hai chữ “giải thoát” hiểu như thế nào là viên mãn nhất?

Bạn Vô Danh thân mến !!!
Theo mình biết, hai chữ giải thoát trong Phật đạo, nhằm chỉ cảnh giới người tu hành không còn bị ràng buộc bởi những thứ mà một người bình thường (không giác ngộ) bị ràng buộc !!!

Có một số ràng buộc cơ bản mà người tu hành cần phải thoát ra, mình xin liệt kê như sau:

* Ràng buộc của cộng nghiệp và biệt nghiệp!
* Ràng buộc của ham muốn, khi năm căn thân xúc đối trần cảnh, gọi là ngũ dục, thuộc về Dục giới!
* Ràng buộc của thân và các cảm thọ, thuộc về Sắc giới!
* Ràng buộc của nghĩ tưởng và các quan niệm, thuộc về Vô sắc giới!
* Ràng buộc của hành ấm và thức ấm đối với những người đã thoát li ra khỏi bốn món ràng buộc ở trên, nhưng chưa thật sự giác ngộ để ra khỏi Vô tưởng thiên!

Tóm lại, có vô số thứ ràng buộc một con người !!! Nhưng tựu trung, nếu người tu hành giải quyết tốt những thứ ràng buộc cơ bản nêu trên, Phật đạo tạm coi đây là vị tu hành đã được giải thoát !!!

Bạn Vô Danh thân mến !!!
Về việc kiến tánh, có một câu hỏi theo mình là quan trọng và không kém phần lí thú, nhưng không thấy bạn nêu trong phần câu hỏi !!!

Để giúp bạn đọc có cái nhìn thấu đáo hơn về việc kiến tánh và kiến Phật tánh, mình xin đưa ra hai câu hỏi coi như tạo một đương cơ cho sân chơi của chúng ta, kì tới sẽ cùng nhau trao đổi !!!

1) Kiến (thấy) tánh và kiến (thấy) Phật tánh là một cảnh giới, hay nhiều cảnh giới từ thấp lên cao của người tu hành trong Phật đạo ???

2) Tại sao người tu hành trong Phật đạo phải kiến (thấy) Phật tánh ??? Kiến Phật tánh có mấy công dụng chính yếu trong Phật đạo ???

Các bạn !!!
Vừa qua, BQT cũng nhận được câu hỏi của một bạn có pháp danh là Quảng Kiên như sau:

“Đầu tiên xin đc kính chào Ngài Lí Tứ và BQT VDM. Xin mạn phép hỏi và rất mong có câu trả lời thỏa đáng.
Ta là ai? Từ đâu đến? Tại sao phải chịu sinh già bệnh chết? Rồi ta đi về đâu?
Khi kiến tánh thì kiến 1 lần hay nhiều lần? Thời gian kiến tánh là có hay ko? Trạng thái xảy ra khi kiến tánh?
Sự sống của con người đc hình thành ntn? Sự sống của phật tánh đc hình thành ra sao? Phật tánh làm chủ thân hay thân làm chủ phật tánh? Xin chân thành cảm ơn Ngài Lí Tứ và BQT VDM đã tạo ra trang hỏi đáp này. Rất hay và hữu ích ???

Bạn Quảng Kiên thân mến !!!
Về các câu hỏi của bạn, phạm vi câu hỏi quá rộng, trong một chuyên mục khó có thể nói hết… Tuy nhiên, để tận dụng những gì có thể nói được trong một bài viết, mình xin trả lời vắn tắt như sau:

1) Ta là ai? Từ đâu đến? Tại sao phải chịu sinh già bệnh chết? Rồi ta đi về đâu?

Trả lời:
– Phật đạo chỉ ra rằng, ta không là ai hết (vô ngã), nhưng khi mê, ta liền lầm tưởng rằng “có ta”, giống như mắt nhặm, thấy hư không có hoa đốm rồi lầm tưởng hoa đốm có thật !!! Vì, không có gì là ta (ngã), nên “ta” chẳng từ đâu đến và chết chẳng đi về đâu (vô ngã, ngã sở)…. Nhưng khi mê thì, ta từ nghiệp (hữu lậu) sinh ra và lúc chết phải đi theo nghiệp (xin xem bài viết Hữu Vô Sơ Yếu Luận của Lý Tứ) !!! Giống như người ngủ thấy chiêm bao, giật mình thức giấc, mọi cảnh trong chiêm bao đều không thật !!! Thấy chiêm bao dụ cho kẻ mê, thức giấc dụ cho bậc giác ngộ !!!

– Sanh, lão, bệnh, tử là quy luật của thân… Đã là quy luật, có thân nhất định phải chịu chi phối bởi quy luật ấy, không một ai có thể làm khác !!!

2) Khi kiến tánh thì kiến 1 lần hay nhiều lần? Thời gian kiến tánh là có hay không? Trạng thái xảy ra khi kiến tánh?

Trả lời:
– Theo mình biết, có tới ba lần kiến tánh: 
* Lần 1: Kiến (thấy) tánh giác.
* Lần 2: Kiến tự tánh.
* Lần 3: Kiến Phật tánh.
(Bạn có thể tìm hiểu đề tài này ở Trò Chơi Trí Tuệ 08/2018 của Lý Gia đã đăng trong Anh Lạc Luận II, được Thường Xuân Vân Đài đọc lại trên youtube)

– Thời gian kiến tánh và các lần kiến tánh mau hay chậm tuỳ người (đốn, tiệm sai khác) !!!

– Về trạng thái kiến tánh, có thể sơ lược như sau: 
* Kiến tánh lần một: Hết ngu, thấy nghe không còn u tối…(dứt Nhuận chi vô minh)
* Kiến tánh lần hai: Hết mê, tâm tánh sáng suốt, thức chuyển thành trí…(dứt Căn bản vô minh)
* Kiến tánh lần ba: Hết lầm, biết rõ ta và tất cả chúng sanh bản lai có đủ các tính chất của một vị Phật…(Vĩnh viễn ra khỏi Vô minh trụ địa)

3) Sự sống của con người được hình thành như thế nào? Sự sống của Phật tánh được hình thành ra sao? Phật tánh làm chủ thân hay thân làm chủ Phật tánh?

Trả lời:
Phật đạo chỉ ra rằng, cái được gọi là sự sống của con người hình thành gồm ba thứ cơ bản, đó là: Thân, tâm, thức (nói rộng là ngũ ấm) !!! 
* Thân (sắc): Có sắc vô thường (sắc trói buộc), sắc giải thoát và sắc thường trụ… 
* Tâm: Có hư vọng tâm, chân tâm và Phật tâm… 
* Thức: Có thức mê và thức giác (trí)…

Ba thứ thân, tâm và thức của người tu và không tu chỉ khác nhau giữa mê và ngộ !!!

– Về Phật tánh, xin xem trả lời phần trên (của bạn Vô Danh) !!!

– Phật tánh không làm chủ thân và thân cũng không làm chủ Phật tánh, vì Phật tánh chỉ là những tính chất tốt đẹp bản lai có sẵn trong mọi hữu tình, mê Phật tánh ẩn, ngộ Phật tánh hiện… Giống như có mây mặt trời bị che, hết mây mặt trời hiện ra !!!

Quảng Kiên thân mến !!!
Trên đây, chỉ là những trả lời sơ lược, khi nào đủ duyên, chúng ta sẽ trao đổi cặn kẽ hơn từng vấn đề !!!
Mong bạn hoan hỉ….
Thân !!!

Các bạn !!!
Kì tới, chúng ta sẽ trao đổi các câu hỏi của bạn Minh Nguyệt Chu !!! Các câu hỏi như sau:

Thầy Lý Tứ kính !!!
Đại gia đình Lý Gia kính !!!
Minh Nguyệt có hai câu muốn hỏi ạ…!!!

1/ Xin hỏi công dụng của Tam Pháp Ấn (không, vô tướng, vô tác) là gì ???

2/ Mối liên hệ giữa Tam Pháp Ấn và người tu tập khi dứt hai thứ vô minh (Nhuận Chi Vô Minh và Căn Bổn Vô Minh) là gì ???

BQT LÝ GIA rất mong nhận được những câu hỏi lí thú và bổ ích từ các bạn !!! 

<<< Lý Tứ Hỏi Đáp Số 3

Lý Tứ Hỏi Đáp Số 5 >>>