Như Thế Nào Là Chân Mà Không Có Đế

Hỏi: Như thế nào gọi là Chư Phật là Chân mà không Đế?

Đáp:  −Thấy thân này tịnh cùng bất tịnh là Đế.

−Thấy cảm Thọ này là khổ hay lạc là Đế. 

−Thấy tâm này là thường hay vô thường là Đế.

−Thấy pháp kia là ngã hay vô ngã là Đế.

 ●Khi nào trực nhận ra rằng:

−Thân này bản chất chẳng tịnh chẳng bất tịnh, thấy như vậy gọi là Chân Tịnh. 

−Thọ này bản chất ra ngoài khổ lạc, gọi là Chân Lạc. 

−Thấy rằng, tâm này bản chất chẳng thường chẳng vô thường, gọi là Chân Thường. 

−Thấy rằng, bản chất của các pháp chẳng phải ngã chẳng phải vô ngã, gọi là Chân Ngã.

Chân Thường, Chân Ngã, Chân Lạc, Chân Tịnh là “Chân mà không có Đế” của Chư Phật.

Chân mà không có Đế, chính là sự “trực nhận Thiệt Tướng”. Sự trực nhận này, không phải thông qua một cơ sở (Đế) nào hết. Ví như chẳng thông qua Thiền, chẳng thông qua Giác, chẳng thông qua Giáo, chẳng thông qua Đạo.

Sự trực nhận mà không thông qua bất kỳ một lăng kính nào hết, gọi là Chân mà không Đế. Nó còn có nghĩa rằng, chẳng nương tựa bất kỳ một thứ gì trên đời để có được thấy biết này. 

Hỏi: Phần lớn người tu hành, luôn miệng bảo rằng tu tâm nhưng lại chạy ra bên ngoài để tìm cầu, phân tích, so sánh, suy lường mong có được một sự thành tựu nào đó. Xin hỏi, làm như vậy có thể đạt được điều gì trong Phật Đạo hay không?

Đáp: Xin thưa, những người như vậy, chỉ có thể thành tựu danh tướng mà không thể thành tựu Đạo Tâm.

Có nghĩa rằng, người này nhất định sẽ thành tựu phiền não, mà không thể thành tựu an vui của Niết Bàn.

Hỏi: Không bốn tướng, không tứ cú, không bốn bệnh. Có phải là chỗ tột cùng của Đạo hay không?

Đáp: Những thứ này, là chỗ tột cùng của Đạo. Nhưng chưa phải là chỗ tột cùng của Trí..

Hỏi: Như vậy, Đạo khác Trí hay chăng?

Đáp: Đạo không khác Trí. Nhưng Đạo chưa phải là Trí.

֎Khi nào có Thật Trí mới biết rằng, Đạo và Trí chẳng phải hai. Nếu ai bảo rằng hai thứ này là một, nhất định lời nói đó đang sai...!