Cận Tử Nghiệp

Các bạn !!!
Mình vừa nhận được thắc mắc của bạn đọc có tên Minh An !!! Nội dung như sau:

“Dạ con kính chào Thầy Lý Tứ !
Lời đầu tiên con Kính chúc Thầy nhiều sức khỏe, và chúc cho chính con được phước đức lớn, Thầy trụ thế dài lâu!

Dạ con là Minh An! Con vô cùng kính ơn những bài chia sẻ, tận tâm giảng dạy sâu sắc, thấu đáo của Thầy cho con có thể đúc kết được con đường học tập Giải Thoát, Giác Ngộ mênh mông mà mình trăn trở bấy lâu, giờ được gói gọn trong 3 từ NHẬN THỨC ĐÚNG là đồng nghĩa với Giác Ngộ phải không thưa Thầy! Đúng về Bản Chất Thân Tâm chính mình và Nhân Sinh. Con chưa được nhận hiểu thấu đáo, nên tạm được hiểu như vậy. Chỉ biết tâm vô cùng mừng rỡ, khi đã có dấu vết của 2 từ "Giác Ngộ". Rất mong sau có cơ duyên được Thầy làm rõ cho con cũng như những Người Hữu Duyên.

Một Suy Tư thứ 2:
Con kính mong được Thầy dạy cho chúng con được rõ, về việc Cận Tử Nghiệp, nếu không tỉnh táo, thì đầu thai vào cõi không lành, rồi gián đoạn rất lâu nhiều đời kiếp chí nguyện Tu Tập Giác Ngộ! Cái hiểu trước đây của con như vậy, không biết đã đúng không? Nhưng con rất trăn trở không biết hiện tại đời này, mình có thể tu tập như thế nào để lúc lâm chung đến mình được nhẹ nhàng để tỉnh táo... hoặc dù nhẹ nhàng hay bí bách...những duyên không lành, mà mình vẫn có thể tỉnh táo để tiếp tục con đường tiến Tu Giải Thoát Giác Ngộ ở đời sau thưa Thầy!

Con rất mong được Thầy giảng dạy rõ 2 điều trên.
Con Thành Tâm kính ơn Thầy, và lần nữa kính mong Thầy luôn An Vui khỏe mạnh ạ!
Con, Minh An Thành Kính Tri Ơn Thầy!

Taba, ngày 21 tháng 7 năm 2024 - 21/07/2024 - 3:30:00”

Minh An và bạn đọc thân mến !!!
Về hai câu hỏi của bạn, mình xin được trả lời:

- Hỏi:
1) "Dạ con là Minh An! Con vô cùng kính ơn những bài chia sẻ, tận tâm giảng dạy sâu sắc, thấu đáo của Thầy cho con có thể đúc kết được con đường học tập Giải Thoát, Giác Ngộ mênh mông mà mình trăn trở bấy lâu, giờ được gói gọn trong 3 từ NHẬN THỨC ĐÚNG là đồng nghĩa với Giác Ngộ phải không thưa Thầy! Đúng về Bản Chất Thân Tâm chính mình và Nhân Sinh. Con chưa được nhận hiểu thấu đáo, nên tạm được hiểu như vậy. Chỉ biết tâm vô cùng mừng rỡ, khi đã có dấu vết của 2 từ "Giác Ngộ". Rất mong sau có cơ duyên được Thầy làm rõ cho con cũng như những Người Hữu Duyên.”

- Trả lời:
Về đoạn văn của Minh An, mình có thể tóm tắt nội dung như sau: “Có phải giác ngộ (trong Phật đạo) là nhận thức đúng về bản chất thân tâm của chính mình và nhân sinh hay không” ???

Minh An thân mến !!!
Nếu ý của Minh An trong đoạn văn giống như phần tóm tắt vừa nêu thì, một người có nhận thức đúng về bản chất thân tâm của mình và nhân sinh chỉ là một trong những yêu cầu cần có của giác ngộ, chứ nhận thức này chưa hoàn toàn đại diện hoặc đầy đủ cho việc giác ngộ…!!! Vì rằng, một người muốn giác ngộ trong Phật đạo, người ấy phải nhận thức đúng và thực chứng bản chất của nhiều thứ như: Thân, tâm, thế giới, ba cõi, nhân sinh, nhân quả, các pháp…vv…!!!

Vấn đề đặt ra ở đây là: Như thế nào mới được coi là “nhận thức đúng” về bản chất của điều gì đó theo tinh thần Phật đạo…!!! Vì rằng, chỉ câu “nhận thức đúng” thôi, chưa nói lên được điều gì…!!! Rất tiếc, bạn không nói rõ, bản thân đã nhận thức như thế nào về thân tâm của bạn và nhân sinh…!!! Chữ “nhân sinh” ở đây không biết Minh An muốn đề cập đến kiếp người, hay đời sống, thân tâm các hữu tình khác…nên chúng ta chưa đủ dữ liệu nhằm rộng bàn các vấn đề tiếp theo về giác ngộ…!!!

Hy vọng, sau phần trả lời này, Minh An có thể trao đổi rõ ràng hơn về những gì liên quan đến các nhận thức của bạn đối với các vấn đề đã nêu để chúng ta có đủ thông tin, làm cơ sở trao đổi cụ thể…!!!

- Hỏi:
2) "Con kính mong được Thầy dạy cho chúng con được rõ, về việc Cận Tử Nghiệp, nếu không tỉnh táo, thì đầu thai vào cõi không lành, rồi gián đoạn rất lâu nhiều đời kiếp chí nguyện Tu Tập Giác Ngộ! Cái hiểu trước đây của con như vậy, không biết đã đúng không? Nhưng con rất trăn trở không biết hiện tại đời này, mình có thể tu tập như thế nào để lúc lâm chung đến mình được nhẹ nhàng để tỉnh táo... hoặc dù nhẹ nhàng hay bí bách...những duyên không lành, mà mình vẫn có thể tỉnh táo để tiếp tục con đường tiến Tu Giải Thoát Giác Ngộ ở đời sau thưa Thầy!"

- Trả lời:
Về thuyết “cận tử nghiệp”, mình xin được nêu lên quan điểm cá nhân: Thuyết này đối với mình có gì đó chưa thuyết phục cũng như không ổn về mặt giáo pháp chính thống…!!! Vì rằng:

Để hình thành một nghiệp (một đời sống, một văn hoá, một nhận thức đầy đủ, một tập quán bền vững…vv…) dù nghiệp đó là tốt hay xấu, không phải là kết quả của một hành động, một tư tưởng nào đó bất chợt trong giây phút thất niệm, bất giác hay mất bình tĩnh trước khi chết…vv…!!! Mà, nghiệp xấu hay tốt là kết quả của một quá trình huân tập (tích luỹ) dài lâu trong đời sống, tích luỹ đến khi nào sự huân tập đó trở thành chủng tử (hạt giống) trong tâm thức, nghiệp ấy mới viên mãn… Khi hạt giống nghiệp viên mãn, đủ duyên hạt giống đó mới có thể nảy mầm…!!!

Vì thế, cho dù trong phút giây nào đó, đối với hạt giống nghiệp đã viên mãn, cho dù người đó có thất niệm, bất giác, hãi sợ hay bình tĩnh…các trạng huống nhất thời này “không thể làm thay đổi hay phá hoại” chủng tử nghiệp đã có trong tâm thức…!!! Điều này giống như một người ra sức học tập để trở thành bác sĩ, kĩ sư không thể nào trong giây phút bất giác hay sợ hãi, người này sau đó trở thành người thất học…!!! Ngược lại, một người cả đời lêu lỏng, không học tập…không thể nào trong phút giây bất chợt, cho dù bình tĩnh đến lạ thường cũng không thể biến người này trở thành bác sĩ, kĩ sư…!!! Hoặc, một người suốt đời làm thiện, nghĩ thiện…không lẽ nào, trong phút giây hãi sợ lại biến thành người có tâm địa hay văn hoá của một ác nhân hoặc ngược lại…!!!

Tóm lại, nghiệp ác hay thiện tuỳ thuộc vào hạt nhân đã gieo, hạt nhân này được “lặp đi lặp lại một cách thuần thục” trong đời sống, chứ không phải kết quả của “một sự cố tình cờ” như thuyết “cận tử nghiệp diễn giải”…!!! Đây là lí do vì sao, Phật đạo đưa ra học thuyết “Chủng Tánh Anh Lạc”, thuyết này giúp người học tập Phật đạo tạo lập cho mình hạt giống tốt ở hiện tại và vị lai mà không bị chi phối bởi bất kì hoàn cảnh nào…!!!

Nếu thuyết cận tử nghiệp là đúng, nó có năng lực thay đổi đời sống một hữu tình từ sự cố tình cờ hay phút giây bất giác nào đó thì, các nền giáo dục mang tính luân lí đạo đức kể cả giáo dục Phật đạo đều trở thành vô ích, vô dụng, vô nghĩa…hay sao ???

Minh An và bạn đọc thân mến !!!

Những đề tài như giác ngộ, nghiệp khó có thể trả lời tường tận trong một vài câu hỏi từ bạn đọc gởi về…bởi lẽ đây là các chủ đề lớn trong Phật đạo !!! Muốn hiểu biết tường tận, cần có quá trình học tập nghiêm túc và giác ngộ chắc thật…!!! Trên đây chỉ là vài luận bàn sơ giao, nếu có cơ duyên, chúng ta sẽ mổ xẻ các đề tài này đến nơi đến chốn !!! Chúc Minh An và bạn đọc an vui, tinh tấn…!!!

Rất mong, nhận được nhiều câu hỏi lí thú về Phật đạo từ mọi người…!!!

22/07/2024
LÝ TỨ

- Các bạn có thể gửi câu hỏi theo đường link sau: [http://bit.ly/2K0aWfn]
- Hoặc đặt câu hỏi trực tiếp từ Website LyTu.Vn